Wolontariat

W ramach wolontariatu zostały przeprowadzone wywiady z najstarszymi gospodyniami wsi mające na celu spisanie starych sprawdzonych  przepisów kulinarnych przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Również dzięki Romni z Sokółki uzupełniliśmy przepisy o kuchnię romską.   W dniu 15 października br. złożyliśmy wniosek o zarejestrowanie Kociołka Cygańskiego i wpisanie tej potrawy na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa. Rybę pieczoną w glinie i Kociołek Cygański przetestowaliśmy na warsztatach kulinarnych. 

Kociołek cygański

Składniki (10 porcji):
- 0.10kg kiełbasy domowej
- 0.20kg mięsa wieprzowego
- 0.40kg mięsa z kury
- 0.10kg boczku wędzonego
- 0.25kg kapusty świeżej
- 0.40kg ziemniaków
- 0.15kg marchewki
- 0.15kg cebuli
- 2 ząbki czosnku
- 25g mąki
- 0.10kg smalcu
- garść grzybów suszonych
- przyprawy (pieprz,listek laurowy, majeranek, owoc jałowca, sól)

Sposób wykonania:
Rozpalamy mini ognisko i nad nim na trójnogach zawieszamy żeliwny kociołek z wodą. Suszone grzyby wcześniej zalewamy wrzątkiem. Myjemy, obieramy i kroimy w kostki ziemniaki, marchewkę w talarki (plastry grubsze), cebulę grubo w ósemki, czosnek drobno siekamy, natomiast świeżą kapustę szatkujemy dosyć grubo. Mięso kroimy w kostki, a kiełbasę w talarki. Do zawieszonego nad ogniskiem kociołka z wodą wrzucamy listek laurowy, owoc jałowca, ziele angielskie, odrobinę soli i pieprzu. Do zarzuconego przyprawami kociołka wrzucamy: grzyby odsączone a uprzednio namoczone, mięso wieprzowe i marchewkę, gdyż te produkty wymagają najdłuższego gotowania. Gdy składniki uprzednio wrzucone są częściowo podgotowane (ok. 30 min), należy wrzucić kolejne dodatki tj. ziemniaki, kapusta, mięso z kury, cebulę i czosnek. Gdy wszystkie produkty wrzucone do kociołka osiągną odpowiednią miękkość należy sporządzić ze smalcu i mąki na patelni zasmażkę. Sporządzoną zasmażkę zagęszczamy, przyrządzamy na ogniu kociołek i w miarę potrzeby doprawimy do smaku solą i pieprzem oraz dodajemy majeranek, który nadaje aromatu potrawie. Wszystko zagotowujemy i zestawiamy z ognia. Podajemy z naszym wiejskim, swojskim chlebkiem.

Ryba pieczona w glinie

Składniki:
- świeża ryba słodkowodna  – szczupak najlepszy (każda inna też)
- liście chrzanu
- sól, pieprz.

Sposób wykonania:
Oczyszczoną rybę opłukujemy, przyprawiamy pieprzem, solą i zawijamy w liść chrzanu. Następnie wyrabiamy glinę i oblepiamy ją starannie.
Przygotowujemy wcześniej ognisko używając drewna liściastego, najlepiej brzoza. Po wypaleniu drewna, w rozgarniętym popiele układamy rybę  i przykrywamy żarem. Pieczemy od 30-40 minut.  Po tym czasie wyjmujemy rybę z ogniska rozłupujemy glinę, na połowę i danie gotowe. Ryba upieczona w glinie jest soczysta z posmakiem chrzanu.

Herbata romska

Składniki:
1.    Herbata czarna
2.    Jabłka lub maliny

Sposób wykonania:
Do zaparzonej herbaty zamiast cytryny dodajemy pokrojone w plasterki jabłko lub maliny.

Zupa szczawiowa romska

Składniki:
- kura,
- szczaw,
- jajka,
- warzywa,
- śmietana,
- sól i pieprz

Wykonanie:
Kurę myjemy i kroimy na kawałki. Do osolonej wody wrzucamy kawałki mięsa kury oraz warzywa. Następnie dodajemy  pokrojony szczaw. Pod koniec gotowania dodajemy wolno wlewając roztrzepane jajka a następnie śmietanę. Przed podaniem doprawiamy do smaku.

Kluski rwane

Składniki:
- 1kg mąki,
- 5 jajek,
- trochę wody

Wykonanie:
Mąkę wsypać do naczynia, wbić jajka i dodać wody. Ciasto wyrobić na dosyć twardą masę. Następnie odrywać po kawałku i rwać na wąskie paseczki. Gotować w osolonej wodzie. Ugotowane kluski Romowie dodają do każdej potrawy a przede wszystkim do rosołu z kury.

Pyzy

SKŁADNIKI:
-  około 2 kg ziemniaków surowych
-  około 0,5 kg ziemniaków ugotowanych
- 70 dag  mięsa wieprzowego
-  sól, pieprz, majeranek do smaku
-  podsmażony boczek i cebulka jako omasta

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:
FARSZ:
Mięso mielimy i dodajemy do smaku sól, pieprz, majeranek i cebulę. Mięso starannie wyrabiamy.
CIASTO:
Surowe ziemniaki obieramy, myjemy i ścieramy na tarce.  Odciskamy starte ziemniaki przez pieluchę tetrową ewentualnie pończochę i nie wylewamy soku. Odstawiamy sok w misce, tak aby krochmal osiadł na dnie. Po 15 minutach wodę z wierzchu zlewamy, zaś krochmal wyjmujemy i dodajemy do odciśniętych ziemniaków. Gotowane ziemniaki  mielimy przez maszynkę  i dodajemy je do pozostałej masy ziemniaczanej. Solimy i wyrabiamy wszystko na jednolitą masę. Z ciasta formujemy okrągłe placki, wkładamy do środka nadzienie mięsne  i lepimy  podłużne pyzy.
 Do wrzącej wody wkładamy pojedynczo pyzy, uważając, by woda nie przestawała wrzeć.  Gotujemy około pół godziny. Na patelni podsmażamy pokrojony w kostki boczek z cebulą. Podajemy okraszone  podsmażonym boczkiem i cebulką.

Pierogi z mięsem

Ciasto:

    0,5 kg mąki
    1 łyżka oleju
    250 ml gorącej wody
    szczypta soli

Farsz:

    600g mięsa wieprzowym lub wołowego

    1 marchewka

    1 pietruszka

    kawałek pora i selera

    liść laurowy

    kilka ziaren ziela angielskiego i pieprzu czarnego

    2 cebule

    1 łyżka oleju lub masła

    2 jaja

    sól, pieprz i ew. pieprz ziołowy do smaku

Przygotowanie zaczynamy od farszu, ponieważ musi przestygnąć przed nadziewaniem.  Mięso gotujemy w małej ilości wody pod przykryciem z marchewką, pietruszką, porem, selerem, liściem laurowym, zielem angielskim i pieprzem ziarnistym oraz szczyptą soli, do momentu, aż wszystko zmięknie. Następnie wyciągamy mięso oraz marchewkę i mielimy w maszynce do mięsa.

Cebulę obieramy i roimy w kostkę, następnie rozgrzewamy patelnię, wlewamy odrobinę oleju lub masła i podsmażamy na złocisty kolor. Łączymy wszystkie składniki farszu i doprawiamy według smaku.

Składniki na ciasto wrzucamy do miski, dokładnie mieszamy. Kiedy ciasto zacznie odchodzić od brzegów miski, przekładamy je na stolnicę i zagniatamy przez kilka minut, aż będzie sprężyste i rozciągliwe. Dobrze wyrobione ciasto powinno być elastyczne i gładkie, a po jego przekrojeniu zobaczymy dziurki wypełnione powietrzem.

Następnie dzielimy ciasto na 4 części i rozwałkowujemy na grubość 2-3 mm. Szklanką wycinamy kółka z ciasta, na środek nakładając po jednej pełnej łyżce farszu. Składamy ciasto na pół i zlepiamy dokładnie brzegi, uważając aby nadzienie nie dostało się w miejsce sklejenia. Gotowe pierogi układamy na stolnicy. Trzeba je przykryć ściereczką, aby nie obeschły.

Następnie gotujemy wodę w dużym, szerokim garnku i wrzucamy pierogi do gotującej, posolonej wody, po wypłynięciu gotujemy jeszcze około 2 minuty i wyjmujemy łyżką cedzakową.

Pierogi  najlepiej smakują okraszone cebulką podsmażoną na skwarkach lub boczku.

Kaszanka pieczona

Składniki:

3 szklanki kaszy jęczmiennej

2 szklanki krwi

35 dag świeżej słoniny

2 szklanki wody

Grube jelita

Sposób przyrządzenia:

Kaszę zalać wodą i wstawić do piekarnika, aby napęczniałą. Około 20 dag słoniny pokroić i stopić. Krew dokładnie przetrzeć przez sito. Kaszę, tłuszcz, resztę słoniny i krew dokładnie połączyć, wsypać mielony pieprz i inne przyprawy, osolić i dobrze wymieszać. Przygotowaną masą wypełnić grube jelita, zostawiając dużo wolnego miejsca. Po napełnieniu należy końce jelita zawiązać. Ułożyć kiszki na blasze i piec około 2 godziny. Podczas pieczenia nakłuć patyczkiem i przewrócić na drugą stronę

Kiełbasa domowa

Składniki:

5 kg wieprzowiny (łopatka, karkówka)

5 g saletry

½ kg słoniny

15 dag soli

2 ząbki czosnku

jelito cienkie

pieprz do smaku

Sposób przyrządzenia:

Mięso pokroić w drobną kostkę, słoninę w cienkie słupki, wymieszać z solą, saletrą i przyprawami, i pozostawić w chłodzie do następnego dnia. Następnie wlać do mięsa szklankę przegotowanej, zimnej wody, dodać utarty czosnek i dobrze wymieszać mięso. Mięsem napełniać jelita, zwracając uwagę, aby nie tworzyły się puste przestrzenie i nakładamy pętka kiełbas na kije Kiełbasę osuszyć przez jedną dobę. Tak przygotowaną kiełbasę wkładamy do nagrzanej wcześniej wędzarni. Wędzenie rozpoczynamy dymem o temperaturze 50 - 80°C, stopniowo ją zwiększając i wędzimy przy użyciu drewna z drzew twardych lub drzew owocowych. Wędzić należy w temp. 90 - 11O ° prze około 3 godzin. Po wyjęciu z wędzarni  kiełbasę układamy na denku  do momentu całkowitego wystygnięcia.

Dzieci i młodzież aktywnie uczestniczą w pracach porządkowo – technicznych przy realizacjach projektu.